Uitvoeringsplan gladheidsbestrijding
Hoe houden wij de wegen in onze mooie gemeente veilig en begaanbaar bij gladheid? Dat hebben we vastgelegd in het Uitvoeringsplan gladheidsbestrijding 2024-2028. Op deze pagina kan je het uitvoeringsplan altijd teruglezen.
Het Uitvoeringsplan gladheidsbestrijding Reusel-De Mierden 2024-2028 is op 4 juni 2024 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders. De basis van dit uitvoeringsplan ligt in het Beleidsplan gladheidsbestrijding 2018-2028.
1. Inleiding
De eisen die de samenleving aan de gladheidbestrijding stelt worden steeds hoger. Mobiliteit moet zoveel mogelijk ook onder winterse omstandigheden worden gewaarborgd. Een andere ontwikkeling is de verdergaande juridificering van de maatschappij. Wegbeheerders worden steeds vaker aansprakelijk gesteld voor gebreken aan de weg ook vanwege winterse omstandigheden op de weg. Door deze ontwikkelingen is een gedegen aanpak van de gladheidbestrijding en het hebben van een logische samenhang in beleid en uitvoering steeds belangrijker. Om hieraan te voldoen is het hebben van een beleids- en uitvoeringsplan voor de gladheidbestrijding van groot belang. De basis van dit uitvoeringsplan gladheidbestrijding wordt gevormd door het “Beleidsplan gladheidsbestrijding 2018-2028” dat op 3 juli 2018 door de gemeenteraad is vastgesteld.
Doelstelling Uitvoeringsplan gladheidbestrijding
‘Beschrijven van verantwoordelijkheden en de organisatie van de uitvoering van de gladheidbestrijding in de gemeente Reusel-De Mierden.’
2. Wegbeheerders
In de gemeente Reusel-De Mierden bevinden zich naast de gemeentelijke wegen ook provinciale wegen van de provincie Noord-Brabant. Onder regie van de provincie worden de volgende wegen met aanliggende fietspaden gestrooid:
- N 284 (Gemeente Reusel-De Mierden – Eersel)
- N 269 (Gemeente Reusel-De Mierden – Tilburg)
De gemeente Reusel-De Mierden grenst met haar wegen aan de volgende gemeenten: Bladel en Hilvarenbeek op Nederlands grondgebied en Arendonk, Mol en Ravels op Belgisch grondgebied. De Neterelsedijk, Molendijk en Hulselseweg richting de gemeente Bladel worden gestrooid tot en met de gemeentegrens.
3. Werkwijze
3.1 Gekozen methode
In de gemeente Reusel-De Mierden wordt altijd preventief gestrooid. Preventief strooien vindt plaats als met redelijk grote zekerheid voorspeld wordt dat binnen een bepaald tijdsbestek gladheid op zal treden. De gemeente strooit volgens de natzout strooimethode. Dit betekent dat het zout eerst nat wordt gemaakt met een zoutoplossing. Dan blijft het zout beter liggen. Zo worden er kosten bespaarden wordt het milieu minder belast.
Sneeuwploegen
Bij (aanzienlijke) sneeuwval worden sneeuwploegen op de strooiwagens gemonteerd. De combinatie van schuiven en droog strooimethode is dan over het algemeen voldoende om gladheid uit oogpunt van verkeersveiligheid in voldoende mate tegen te gaan. Bij de bestrijding van gladheid door sneeuwval zijn de richttijden voor strooitijden in de meeste gevallen niet haalbaar. Eventuele ophopingen van sneeuw bij oversteekplaatsen voor fietsers en voetgangers worden overdag tijdens reguliere werktijden handmatig verwijderd na melding.
3.2 Primaire routes
De uitgangspunten voor de werkwijze van de gladheidbestrijding zijn vastgelegd in het beleidsplan. In dit uitvoeringsplan worden de gebieden en straten ingedeeld op basis van deze uitgangspunten. Op deze wijze ontstaan routes die naar prioriteit kunnen worden ingedeeld.
De primaire route bestaat uit de volgende hoofdindeling:
- Gebiedsontsluitingswegen;
- Verbindingswegen tussen de kernen en buurgemeenten;
- Busroutes;
- Erftoegangsweg type 1, een erftoegangsweg heeft als doel verkeer uit wisselen. Dit kan zowel buiten de bebouwde kom zijn en binnen de bebouwde kom;
- Industrieterreinen en winkelcentra;
- Fietsroutenetwerk.
Hierbij is tevens aandacht voor de volgende openbare ruimtes:
- Scholen;
- Zorginstellingen;
- Sportcomplexen/sporthallen;
- Huisartsenpraktijk;
- Gemeenschapshuizen.
Hierbij is het uitgangspunt dat de bereikbaarheid naar redelijkheid voldoende geborgd moet zijn. Dit is niet altijd tot de voordeur gewaarborgd, maar soms tot het begin van de (doodlopende)straat of door via de achteringang/zijingang de gebouwen te bereiken:
Bij langdurige gladheid is er een tweede route operationeel, die ervan uitgaat dat er binnen de bebouwde kom maximaal 300 meter vanaf de woonplek een gestrooide route is. De coördinator gladheidheidsbestrijding beoordeelt wanneer er sprake is van langdurige gladheid.
3.3 Handmatige gladheidbestrijding
Trottoirs en overige langzaam verkeerroutes worden in principe niet gestrooid. Inwoners van de gemeente Reusel-De Mierden krijgen de mogelijkheid om op 3 momenten in de winterperiode een eigen emmer te vullen met strooizout bij de gemeentewerf.
3.4 Overige relevante zaken
Afweging bij sneeuwval/ijzel
Bij te verwachten sneeuwval is het van belang, dat de route eerst preventief met de natzout methode wordt gestrooid, voordat wordt begonnen met het ruimen van de sneeuw. Bij aanhoudende sneeuwval kan door de coördinator gladheidsbestrijding worden besloten om alleen de calamiteitenroute schoon te houden. Hiervan is sprake bij meer dan twee á drie centimeter sneeuw. Bij mogelijke verwachting van ijzel kan door de coördinator gadheidsbestrijding worden besloten om ook preventief te strooien.
Schaarste aan strooizout
Indien bij aanhoudende gladheid een schaarste aan strooizout mocht ontstaan, kan dit leiden tot een aanpassing van de prioritering. Op dat moment moet worden bezien of het inkorten van de primaire strooiroute noodzakelijk is en alleen de calamiteitenroute wordt gereden, de beslissing hieromtrent wordt genomen door de coördinator gladheidsbestrijding. Als zich dit voordoet zal de gemeente hierover tijdig communiceren met de inwoners
4. Beschrijving werkgebied
4.1 Beschrijving strooiroutes
De strooiacties starten vanaf de gemeentewerf Vloeieind 37 in Lage Mierde. Hier ligt het strooizout opgeslagen. De strooiwagens rijden in principe altijd volgens een vastgestelde route. De routes zijn zo gepland dat weggedeelten niet worden overgeslagen of dubbel worden behandeld. Wanneer over een weggedeelte wordt gereden dat al is behandeld, wordt de strooier uitgeschakeld. De strooiacties duren ongeveer 3 uur, waarbij één lading zout voldoende is om de hele route te rijden. De gladheidbestrijding wordt uitgevoerd met 2 grote strooiwagens en 1 kleine strooiwagen voor de fietspaden.
Hieronder is een overzichtstekening opgenomen met de strooiroutes. Dit uitvoeringsplan wordt voor de periode 2024-2028 vastgesteld. De hierbij behorende strooiroutes kunnen in de loop van deze periode wijzigen door inzichten in een efficiëntere bedrijfsvoering en/of de toevoeging van nieuwe (woon)wijken.
5. De organisatie
5.1 De medewerkers
De organisatie van en de regie op de gladheidbestrijding in de gemeente Reusel-De Mierden ligt bij de medewerkers van de buitendienst van Team Ruimtelijk Beheer.
In de winterperiode zijn twee medewerkers van de Buitendienst om de week geconsigneerd om als gladheidscoördinator op te treden.
De medewerkers die betrokken zijn bij gladheidbestrijding zijn operationeel van 1 oktober tot 1 april van het daaropvolgende jaar. Is er eerder sprake van gladheid dan treedt het plan al vanaf de eerste strooiactie in werking. Wordt na 1 april nog gladheid voorspeld, dan blijft het plan in werking totdat het lange termijn weerbericht gladheid uitsluit.
Ter ondersteuning voor de gladheidverwachting heeft de gemeente een meerjarige overeenkomst met infoplaza. In het winterseizoen stuurt infoplaza dagelijks een e-mail met de regionale gladheidverwachting voor het beheergebied van de gemeente.
5.2 Verantwoordelijkheden
De gladheidscoördinator beslist naar aanleiding van de dagelijkse regionale gladheidverwachting of er al dan niet gestrooid wordt. De gladheidscoördinator is bereikbaar onder één telefoonnummer.
In het seizoen 2023/2024 zijn er 4 medewerkers van een lokaal aannemersbedrijf ingehuurd als chauffeur voor op de tractor en de bus. Het seizoen 2023/2024 is geëvalueerd. De gemeente Reusel-De Mierden en het lokale aannemersbedrijf zijn zeer positief over de samenwerking. Voor het seizoen 2024/2025 wordt de gladheidsbestrijding uitgevoerd met medewerkers van de buitendienst en indien nodig aangevuld met medewerkers van een lokaal aannemersbedrijf.
De gladheidscoördinator krijgt de middelen ter beschikking om de uitvoering te realiseren. Vooraf moeten de rollen en verantwoordelijkheden tussen gladheidscoördinator en chauffeurs zorgvuldig worden doorgesproken.
5.3 Opleiding en ervaring
Het ingezette personeel bepaalt voor een groot gedeelte de kwaliteit van de uitvoering van de gladheidbestrijding. In de praktijk wordt de kwaliteit van de gladheidbestrijding in grote mate bepaald door de coördinator gladheidbestrijding en de chauffeurs op de strooiwagens. De coördinator gladheidbestrijding neemt de beslissing om tot actie over te gaan en ook welke actie er wordt uitgevoerd. Om tot goede beslissingen te komen, heeft hij voldoende kennis en ervaring nodig. De gladheidscoördinator moet de opleiding ‘Coördinator Gladheidsbestrijding voor Wegbeheerders‘ met succes hebben afgerond. De chauffeurs voeren de actie daadwerkelijk uit. Ook zij moeten voldoende kennis en ervaring hebben om hun werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. Voor chauffeurs in de winterdienst wordt een met goed gevolg afgesloten opleiding ‘Specifieke Deskundigheid Winterdienst’ (SDW) vereist.
5.4 Arbeidsomstandigheden
Gladheidbestrijding vindt vrijwel altijd plaats onder moeilijke omstandigheden voor het uitvoerend personeel. Er wordt gewerkt in koude omstandigheden, vaak in nachtelijke uren, op soms nog gladde wegen en met agressieve dooimiddelen. De kaders voor de inzet en de arbeidsomstandigheden van het personeel zijn bepaald in de Arbeidstijdenwet en de Arbowet.
5.5 Arbeidstijden
De werkzaamheden in het kader van de gladheidbestrijding hebben als kenmerk dat ze onregelmatig en niet vooraf planbaar zijn en dat ze vaak in de avond en nacht worden uitgevoerd. Chauffeurs van strooiwagens en coördinatoren worden daarom in de winterperiode in consignatie ingezet. Zij moeten behalve voor hun reguliere werkzaamheden ook beschikbaar zijn voor werkzaamheden in het kader van de gladheidbestrijding, als deze zich voordoen. De regels voor de arbeidstijden en consignatie zijn vastgelegd in de Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit. De bepalingen hebben betrekking op de maximale (gemiddelde) arbeidsduur per etmaal, per week en per maand en op de maximale duur van de consignatie.
Volgens de Arbeidstijdenwet gelden onder meer de volgende bepalingen bij gladheidbestrijding:
- De werknemer moet per periode van 4 weken minimaal 2 keer een periode van 7 dagen geen
consignatie worden opgelegd (hij is dan niet oproepbaar). - De werknemer mag maximaal 13 uur per etmaal arbeid verrichten.
- De werknemer mag per week maximaal 60 uur werken, op voorwaarde dat per kwartaal de
gemiddelde werkweek 48 uur bedraagt.
Bij de gemeente Reusel-De Mierden wordt de gladheidbestrijding in twee (2) teams uitgevoerd. Op deze manier wordt er altijd voldaan aan de Arbeidstijdenwet.
5.6 Veiligheid
De veiligheidsaspecten bij gladheidbestrijding hebben betrekking op het gebruik van materiaal en materieel en op de uitvoering. In principe draagt de gladheidscoördinator de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van het personeel tijdens de uitvoering.
De belangrijkste risicofactoren hebben betrekking op:
- het omgaan met dooimiddelen;
- het bedienen van en werken met gladheidbestrijdingsmaterieel;
- onveilige situaties tijdens het strooien (gladheid tijdens strooien en woon-werkverkeer).
Vanwege de veiligheid moet het gladheidbestrijdingsmaterieel conform de Arbowetgeving voorzien
zijn van een CE-markering en een bijbehorende EG-verklaring. Voor het bedienen van
gladheidbestrijdingsmaterieel moet de medewerker beschikken over specifieke deskundigheid op dit
vlak.
5.7 Intrekken oud uitvoeringsplan
Het uitvoeringsplan gladheidsbestrijding Reusel-De Mierden 2018-2023 wordt ingetrokken
5.8 Inwerkingtreding en citeertitel
- Het uitvoeringsplan gladheidsbestrijding Reusel-De Mierden 2024-2028 treedt in werking per 1 november 2024,
- Dit document wordt aangehaald als “uitvoeringsplan gladheidsbestrijding Reusel-De Mierden 2024-2028”.